Antik Mimari Düzenler - Sütun Yapıları

  Sütun, - form olarak daire kesitli, ince-uzun, tek parça ya da parçalı - kaide, gövde ve başlık kısımlarından oluşan taşıyıcı mimari öğe olarak adlandırılabilir. Sütunlar, yük aktarım sırasına göre yukarıdan aşağıya doğru üç ayrı bölüm halinde incelenmekte olup; oransal bütünlük ve estetik açısından başlık, gövde ve kaide uyumu oldukça önemlidir.

  Sütun tiplerini birbirinden ayıran en belirgin özellik; hiç şüphesiz sütun başlarındaki estetik farklılıklardır. Sütun başlıklarını üç ana düzen dahilinde inceleyebilmek mümkün.

  Dor: Yunanistan'a göçen Dorlar'ın geliştirdiği bir stil olan Dor Düzeni'nde, sütun kaidesiz olarak stylobat üzerine oturur. Aşağıdan yukarıya doğru incelen ve diğer sütun tiplerine oranla daha kalın olan Dor Sütunu; masif bir görünüme sahip olmasının yanı sıra, sütun gövdesinin üzerindeki bıçak yüzünü andıran keskin yivlerle de diğer düzenlerden ayrılır. Sütun başlığı ise sade, yuvarlak bir çanak şeklindedir.

    Fotoğraf: Assos Antik Kenti - Çanakkale / TÜRKİYE
    https://www.assosrehberim.com/nm-Assos_Antik_Kenti-cp-100

  Ion: Dorlar'ın istilasından kaçarak Anadolu'nun batı ve güney kıyılarında yeni bir medeniyet kuran Ionlar'ın mimari gelişiminin bir ürünü olan bu düzende, Dor Mimarisi'nden farklı olarak iki önemli detay göze çarpıyor. Ion Düzeni'nde sütunlar, Dor Tipi Düzen'in aksine döşeme (stylobat) üzerine yerleştirilen motifli kaideler üzerine oturtulmakta olup, daha ince ve zarif bir işçiliğe sahiptir. Aynı zarif işçiliği ve detayları sütun başlarında da görebilmek mümkün. Ion Düzeni'nde, sütun başlarının iki yanında - ön cepheden bakıldığında - 'volüt' adı verilen, helezonik kıvrımlar bulunmakta olup, bu kıvrımların arası zarif - çok zengin olmasa da - bezemelerle süslenmiştir.

    Fotoğraf: Aizanoi Antik Kenti (Zeus Tapınağı) - Kütahya / TÜRKİYE
    http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-45341/aizanoi-antik-kenti-kutahya.html

  Korint: Mora Yarımadası'nı Yunanistan anakarasına bağlayan kıstağın üzerinde bir şehir devleti kuran Korintililer'in Antik Mimari'deki izlerini izlerini görebileceğimiz bu düzen, farkını özellikle sütun başlarında ortaya koymaktadır. Dor ve Ion Mimarisi'nden farklı olarak Korint Düzeni; daha çok Mısır Medeniyeti'nden izler taşımakta olup, Ion Düzeni'nde gördüğümüz volütler, akantus ağacının yapraklı ile - zaman zaman kenger yaprağı motifleri de tercih edilmiştir - bezenerek kamufle edilmiştir. Daha çok Roma Mimarisi'nde örneklerini görebileceğimiz bu düzen, Ion Mimarisi'nde örneklerini görebildiğimiz incelik ve zerafetin de üzerinde bir işçiliğin ürünüdür.

    Fotoğraf: Olimpos Zeus Tapınağı - Atina / YUNANİSTAN
    https://travel.sygic.com/tr/poi/olympian-zeus-tapinagi-poi:2659

*Kaynak: https://okuryazarim.com/sutun-nedir-cesitleri-nelerdir/
*Kaynak: http://arkeopolis.com/gecmisten-gunumuze-sutun-basliklari-dor-ion-korinth/